نویسندگان

• ناهید رجب زاده مغانی ¹
• مصطفی سلیمی فر ²
• سید محسن سیدآقا حسینی ³

¹ دانشجوی دوره دکتری رشته علوم اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² استاد گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³ کارشناس ارشد رشته اقتصاد انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، زنجان ، ایران

چکیده

در دهه­های اخیر اهمیت و نقش سرمایه انسانی در رشد اقتصادی کشورها بیشتر مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است، به­طوری­که در حال حاضر یکی از عوامل حیاتی برای رشد و توسعه اقتصادی کشورها انباشت سرمایه انسانی است. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین دو شاخص جایگزین سرمایه انسانی؛ یعنی مخارج آموزشی دولت و مخارج بهداشتی دولت، به­طور همزمان، بر رشد اقتصادی 10 کشور منتخب عضو منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا با استفاده از روش GMM طی دوره­ زمانی 2003 تا 2011 بود. نتایج به­دست آمده از برآورد الگو به روش داده­های تابلویی پویا نشان داد که در کنار عوامل سرمایه فیزیکی و نیروی کار، متغیر سرمایه انسانی نیز در تابع تولید در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نقش مهمی دارد، به­طوری­که یک درصد افزایش در مخارج بهداشتی و مخارج آموزشی به ترتیب به افزایش 68/0 و 05/0 درصد در نسبت رشد اقتصادی منجر می­شود. همچنین، در این برآورد نسبت تعدیل رشد اقتصادی برابر با 59/0 بود و این نشان می­دهد که در هر سال 59 درصد از شکاف بین مقدار واقعی رشد اقتصادی و مقدار مطلوب آن از بین می­رود. 

کلیدواژه‌ها

• سرمایه انسانی
• مخارج بهداشتی دولت
• مخارج آموزشی دولت
• رشد اقتصادی
• روش داده های تابلویی پویا GMM
• کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا

عنوان مقاله [English]

The impact of human capital investment on economic growth in the MENA countries, using the dynamic panel data estimated by GMM method

نویسندگان [English]

• Nahid Rajabzadeh Moghani ¹
• Mostafa Salimifar ²
• Seyyed Mohsen Seyyed Agha Hosseini ³

¹ Doctoral Student in Economics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Professor, Department of Economics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

³ M.A in Energy Economics, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Young Researchers and Elite Club, Zanjan, Iran

چکیده [English]

In recent decades, the importance and the role of human capital in economic growth have been more considered by economists, so that one of the vital factors for economic growth and development is human capital. The aim of this study was to investigate simultaneously the impact of two human capital proxies which included public spending on education and government's health expenditure in 10 selected Middle East and North Africa (MENA) countries using GMM method in 2003-11. The results of GMM estimator for panel dynamic data model indicated that besides physical capital and labor factors, human capital variable also plays an important role in production function of MENA countries. So that 1% increases in government' health expenditure and public spending on education has led to 0.68 and 0.05 percent increase in economic growth, respectively. Also, in this estimation adjustment rate of economic growth is equal to 0.59. That is, 59 percent of the gap between actual value and desired value of economic growth is eliminated per year.  

کلیدواژه‌ها [English]

• human capital
• Public spending on education
• Government\' health expenditure
• economic growth
• GMM model
• Mena