نویسنده

• یعقوب انتظاری

مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی

چکیده

دانشگاه به‌مثابه یک بنگاه دانش فعالیتهای تولید، توزیع، تبدیل و ترویج دانش را دنبال می‌کند. یک الگوی مطلوب برای تأمین مالی فعالیتهای دانشگاههای دولتی الگویی است که اولاً تمام فعالیتهای یاد شده را در بربگیرد، ثانیاً سه اصل کارایی،کیفیت و عدالت را در دانشگاهها تحقق ببخشد، ثالثاً دانشگاهها را برای توسعه کمّی و کیفی فعالیتهای خود برانگیزاند. در الگوی جاری تأمین مالی دانشگاههای دولتی ایران فقط بعضی از فعالیتهای دانشگاه از نظر مالی تأمین می‌شوند و انگیزه کافی برای توسعه کمْی و کیفی فعالیتها و بهبود کارایی اقتصادی وجود ندارد. با توجه به مسئله یاد شده در مقاله حاضر تلاش بر این است که در چارچوب نظام بودجه‌ریزی عملیاتی الگویی ارائه شود که ضمن در نظر گرفتن تمام ستانده‌های یک دانشگاه جامع، کارایی اقتصادی و انگیزش توسعه فعالیتها نیز لحاظ شود. برای طراحی الگوی مورد نظر از رویکرد تأمین مالی مبتنی بر «اهداف ستانده » و از روش «تحلیل پوششی داده‌ها» استفاده شده است. کارکرد الگوی ارائه شده با استفاده از داده‌های دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1387 و تعریف سناریوهای مختلف برای رشد ستانده‌های دانشگاهها در سال هدف تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که رویکرد «تأمین مالی به مثابه پیش خرید ستانده‌های دانشگاه» ، به مثابه یک رویکرد شبه بازاری، جایگزین مناسب‌تری برای رویکرد جاری است و الگوی ارائه شده در چارچوب آن مطلوب‌تر از الگوهای قبلی است. چون ضمن در نظر گرفتن تمام فعالیتهای دانشگاه، بودجه بر پایه رقابت و کارایی اقتصادی بین دانشگاهها توزیع می‌شود و انگیزه و رقابت دانشگاهی افزایش می‌یابد. در این الگو تأمین مالی دانشگاهها تابعی از قیمتهای سایه ستانده‌ها و نمره کارایی در سال جاری( یا سال گذشته) و مقدار هدف ستانده‌ها در سال آینده است.

کلیدواژه‌ها

• تأمین مالی آموزش عالی
• تأمین مالی مبتنی بر ستانده
• بودجه ریزی مبتنی بر ستانده
• کارایی دانشگاه

عنوان مقاله [English]

Presenting a Model for Public Universities Funding in Iran

نویسنده [English]

• Yaghoub Entezari

Institute for Research and Planning in Higher Education

چکیده [English]

University as a knowledge institution follows the production, distribution and promotion of knowledge activities. A desired model for financing the activities of public universities is a model that at first, covers all mentioned activities second, fulfills the three principals of efficiency, quality and equity third, encourages quantitative and qualitative development of university’s activities. In percent model of public universities funding in Iran, only some activities of university is financed there aren’t enough motivation for quantitative and qualitative development of activities and also economic efficiency improvement. In this article attempt is made to present a model in output- based operation funding framework that while considering all outputs of a comprehensive university, it considers also economic efficiency and encourages development of activities. "Output goals-based funding" approach and "data envelopment analysis" technique ware used to design the desired model. Performance of the model has analyzed by using 2008 data in universities that are affiliated to Ministry of Science Research and Technology and defining different scenarios for universities outputs development..The result analysis indicated that "output-based funding” as a quasi-market approach is a better replacement for current approach and the presented model is better than previous models.

کلیدواژه‌ها [English]

• Higher Education Funding
• Output- based Funding
• Economic Efficiency
• University
• Iran