نویسندگان

• رضا نوروززاده ¹
• رضا محمودی ²
• کورش فتحی واجارگاه ³
• عبدالرحیم نوه ابراهیم ⁴

¹ دانشجوی دکتری برنامه ‎ریزی درسی دانشگاه تربیت معلم

² دانشکده روانشناسی و علوم ‎تربیتی دانشگاه تربیت معلم

³ دانشکده روانشناسی و علوم‎ تربیتی دانشگاه شهید بهشتی

⁴ دانشکده روانشناسی و علوم‎ تربیتی دانشگاه تربیت معلم

چکیده

برنامه ‎های درسی یکی از عناصر اصلی و مهم ارتقای کیفیت آموزش‎ عالی و تناسب نگرش، دانش و مهارت دانش آموختگان دانشگاهها با آخرین دستاوردهای علمی، فناوری و نیاز بازار‎کار است. از این رو، بازنگری برنامه ‎های درسی رشته‎ های تحصیلی و روزآمد کردن آنها همواره مورد توجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سهم بازنگری برنامه ‎های درسی رشته های تحصیلی دانشگا‎هها طی برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور(83-1379) انجام شده است. روش شناسی تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی (کیفی) است و جامعه آماری آن شامل 31 دانشگاه می شود که بازنگری برنامه درسی به آنها واگذار شده است. برای جمع ‎آوری اطلاعات از چک لیستهای محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساختارمند و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخصهای آمار توصیفی استفاده شده است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که 1. سهم واگذاری بازنگری برنامه درسی دانشگاههای دارای هیئت ممیزه بیشتر است؛ 2. بیشترین سهم واگذاری بازنگری برنامه درسی به گروه علوم انسانی و کمترین سهم به گروه هنر تعلق دارد؛ 3. بیشترین سهم واگذاری بازنگری برنامه درسی به دوره کارشناسی و کمترین سهم مربوط به دوره دکتری است؛ 4. بیشترین سهم واگذاری بازنگری برنامه درسی به دانشگاههای مستقر در تهران به ویژه دانشگاه تهران تعلق دارد؛ 5. نبود زیرساختهای مناسب، کمبود نیروهای متخصص و کارآمد در حوزه برنامه ‎ریزی درسی، عدم رعایت اصول علمی در مراحل مختلف برنامه‎ ریزی درسی، کمبود منابع مالی، نبود الگو یا راهنمای عملی برای برنامه ‎ریزی درسی دانشگاهی و نبود الگوی فرایند نظارت و ارزیابی، قرائت حداقلی از برنامه‎ های درسی، مقاومت برخی از اعضای هیئت علمی در مقابل تغییر برنامه درسی، عدم سازگاری روح واگذاری اختیارات با آزمون متمرکز دوره‎ های کارشناسی ‎ارشد و نداشتن انگیزه اعضای هیئت علمی برای مشارکت از جمله مشکلات دانشگاهها در خصوص فرایند بازنگری و تدوین برنامه های درسی دانشگاهی است.

کلیدواژه‌ها

• نظام آموزش عالی
• دانشگاه
• برنامه ریزی درسی و بازنگری برنامه ‎های درسی

عنوان مقاله [English]

The Universities Participation Status in Revising the Curricula Approved by the Higher Council for Planning

نویسندگان [English]

• Reza Nourooz – zadeh ¹
• Reza Mahmoodi ²
• Koouroush Fathi Vajargah ³
• Abdol – Rahim Nave Ebrahim ⁴

¹ Doctorate Student at Curriculum Development, Tarbiat Moallem University

² Department of Psychology & Education, Tarbiat Moallem University

³ Department of Psychology & Education, Shahid Beheshti University

⁴ Department of Psychology & Education, Tarbiat Moallem University

چکیده [English]

Curricula are the main and important components of the higher education quality progression. In addition, alumni's attitudes, knowledge and skills should be based on latest scientific, technological outcomes and the market needs. Therefore, the revision of the educational programs and updating them have always been emphasized. The aim of this study was to investigate the status of university programs during the Third Economic, Social, Cultural, and Political Development Plan (1998 – 2002). Using qualitative method, a sample of 31 universities were selected. Then, a series of researcher-made checklists and semi-structured interviews were administered. The data were analyzed using various descriptive statistics. Results indicated that: 1. The revision rate of the curricula across the universities having a audit board is higher, 2. The highest and least rates of the curricula cessions belong to the humanities and arts groups respectively, 3. The highest and least rates of the curricula revision belong to the undergraduate and doctoral levels respectively, 4. The highest rate of the curricula cession belongs to the universities located in Tehran (particularly, University of Tehran), and 5. The lai of appropriate infrastructures, the shortage of competent and professional specialists within the curricula framework, the lack of the commitment to the scientific principles in various stages of the curricula, the shortage of financial sources, the lack of models or practical guidelines for the academic curricula, the lack of a monitoring and evaluation process, a narrow interpretation of the curricula, the resistance of a group of faculty members against any changes in the curricula, the lack of adjustment of the spirit of the cession powers with the centralized examinations of the postgraduate level and the lack of faculty members' motivation to participate, are among the universities problems for the academic curriculum revision and development process.

کلیدواژه‌ها [English]

• Higher Education
• Curricula Revision Curriculum Development
• and Iran