نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لیلا جواهریان
• رحیم دباغ

چکیده

به دلیل کمبود نیروهای متخصص در کشور در برهه‌ای از زمان، دانشگاه‌های متعددی بدون توجه به سطح کیفی، نیازهای درازمدت جامعه و امکانات گسترش یافتند و مراکز موجود نیز ظرفیت خود را به طور نامتناسب افزایش دادندکه باعث افت کیفیت آموزشی، عدم تناسب تعداد فارغ‌التحصیلان با نیاز جامعه، رشد نرخ بیکاران متخصص و کاهش انگیزه پیشرفت تحصیلی شد. امروزه این کمبودها مرتفع شده و نیاز به کمیت جای خود را به کیفیت داده است. در این راستا مقاله حاضر سعی دارد با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها، که روشی مناسب برای اندازه‌گیری کارایی و تغییرات بهره‌وری می‌باشد، کارایی و بهره‌وری واحدهای آموزشی و پژوهشی 20 دانشگاه بزرگ دولتی و عوامل موثر در رشد بهره‌وری آموزشی و پژوهشی واحدها، از قبیل تغییرات کارایی و تکنولوژی را اندازه‌گیری نماید. بر اساس نتایج بدست آمده، کارایی دانشگاه‌ها در بخش آموزش نسبت به بخش پژوهش بیشتر است، درحالیکه تغییرات بهره‌وری در بخش پژوهشی مثبت و در بخش آموزشی منفی است. همچنین در شرایط یکسان، اکثر دانشگاهها بطور نسبی ناکارا هستند. دانشگاه‌های شهیدبهشتی و تهران تنها دانشگاه-های کارا در هر دو بخش آموزش و پژوهش هستند که این خود ضرورت نیاز به اتخاذ برنامه‌ریزی استراتژیک (راه‌اندازی چرخه مدیریت بهبود بهره‌وری) و ایجاد رقابت برای بهبود بهره‌وری را در دانشگاه‌های کشور نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• دانشگاه‌های دولتی
• کارایی
• بهره‌وری
• تحلیل پوششی داده‌ها
• شاخص مالم‌کوئیست

عنوان مقاله [English]

Measuring productivity of educational units of Iran’s large public universities

نویسندگان [English]

• leyla javaherian
• rahim dabbagh

چکیده [English]

Because of the shortage of experts in a period in Iran, many universities established without considering quality and country’s long-term needs. This caused a decrease in educational system’s quality and lots of unemployed alumnus and decrement of academic motivation. Today, lack of quantity is replaced by deficiency of quality. Therefore, this paper tries to measure efficiency and productivity of 20 public universities and factors affecting productivity growth, such as efficiency change and technological growth. Data envelopment analysis, as an appropriate method to measure efficiency and productivity changes is used. Results show that, efficiency of educational depatment is more than of research whereas productivity change of reaserch departments is positive and for educational one is negetive. Also, at equal conditions, the inefficiecy of most universities is low. The fact that Shahid-Beheshti and Tehran universities are the only efficient universities in both education and research departments, shows the necessity of using strategic plans (implementing productivity management cycle) and creating a competitive environment to increase productivity of Iran’s universities.

کلیدواژه‌ها [English]

• public universities
• efficiency
• productivity
• malmquist index