فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی
راهبردها و راهکارهای اجرایی برای تنوع‌بخشی منابع مالی مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی با تأکید بر منابع غیردولتی
نویسنده
استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
رشد تقاضای اجتماعی آموزش عالی و لزوم امکان دسترسی یکسان و عادلانه به آن برای متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها، افزایش مسئولیت‌های اجتماعی و تغییر کارکردهای دانشگاه‌ها، روند شتابان جهانی‌سازی و به‌تبع آن بین‌المللی شدن آموزش عالی، اهمیت پژوهش و توسعه دانش‌های بنیادی، محدودیت‌های بودجه‌ای دولت‌ها در تأمین مالی دانشگاه‌ها، مجموعه عواملی هستند که تنوع‌بخشی به منابع مالی آموزش عالی در سراسر جهان را به‌صورت فزاینده‌ای متأثر ساخته‌اند. بدیهی است که وابستگی بودجه‌ای بر استقلال دانشگاه‌ها تأثیر داشته است. از طرفی، نوسانات بودجه دولتی که عمدتاً به‌دلیل تغییرات نرخ ارز و اعمال تحریم‌ها و کاهش قیمت نفت اتفاق می‌افتد، بودجه آموزش عالی را ناپایدار و آسیب‌پذیر می‌کند. با این استدلال، بازتعریف منابع مالی آموزش عالی و شناسایی منابعی که پایدار است، بسیار اهمیت دارد. در این‌پژوهش پس از شناخت وضعیت موجود منابع مالی دانشگاه‌ها و بررسی مبانی و پیشینه تحقیق، با جمع‌آوری نظرهای خبرگان و مدیران اجرایی دانشگاه‌ها عمده منابع مالی نوین در دانشگاه‌های ایران استخراج و میزان اثربخشی (ظرفیت‌سازی) راهبردهای اجرایی تنوع‌بخشی به‌منابع آموزش عالی تجزیه و تحلیل شد. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری شامل دانشگاه‌ها، مؤسسات پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نمونه‌های مورد مطالعه شامل 30 دانشگاه، 7 مؤسسه پژوهشی و 7 پارک علم و فناوری و مشتمل بر 142 پرسشنامه بود. گویه‌های پرسشنامه به‌راهکارهای پیشنهادی اختصاص یافت و با توجه به ماهیت آنها به سه زیرمقیاس پژوهشی، آموزشی و اداری-مالی دسته‌بندی شدند. برای سنجش میزان پایایی پرسشنامه‌ها از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن 848/0 به‌دست آمد. نتایج نشان داد که در میان راهکارهای اجرایی در حوزه اداری و مالی، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های قانونی در تبصره‌های بودجه، گسترش و تنوع‌بخشی به فعالیت‌های خیران و توسعه بنیادهای نیکوکاری دانشگاهی از مؤثرترین راهکارهای تنوع‌بخشی منابع درآمدی در دانشگاه‌ها، مؤسسات پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری است. همچنین کارشناسان حوزه آموزش عالی با توجه به ظرفیت‌های موجود از جمله اعضای هیئت علمی در اختیار، تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی، مأموریت‌های محول شده، امکانات فیزیکی، قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی خاص و بودجه تخصیص یافته، اثربخشی به کارگیری راهکارهای تأمین منابع مالی مبتنی بر انعقاد طرح‌های پژوهشی با صنایع و سایر دستگاه‌های اجرایی در خصوص تأمین خدمات برتر و تقویت اقتصاد دانشبنیان و تحقق اهداف «جهش تولید» در کشور را نسبت به سایر راهبردها بیشتر می‌دانند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The administrative strategies and tactics for diversification of funding sources in research and higher education institutes with emphasis on non-public sources
نویسنده [English]
- Mohammad-Taghi Nazarpour
Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
In this study, after recognizing the current situation of financial resources of universities and reviewing the literature, the major new financial resources in Iranian universities were extracted by collecting the experts and administrators’ opinions. In addition, the effectiveness of administrative strategies for the diversification of higher education resources was analyzed. This study was an applied and descriptive-survey research. The statistical population included universities, research institutes, and science and technology parks affiliated with Ministry of Science, Research and Technology. The study sample was comprised of 30 universities, 7 research institutes, and 7 science and technology parks. A total of 142 questionnaires were completed by respondents. Cronbach's alpha was used to measure the reliability of the questionnaire (α =. /848). Questionnaire items were assigned to the proposed tactics, and according to their nature were classified into three subscales: research, teaching and administrative-financial. The results showed that among the administrative and financial strategies, the efficient use of legal capacity in budget notes, expansion, and diversification of charitable activities and development of educational charitable organizations are the most effective strategies for diversifying sources of income for universities, research institutes, and science and technology parks. Furthermore, due to the existing capacities such as faculty members, the number of graduate students, assigned missions, physical facilities, being in a specific geographical location, and allocated budget, the experts consider using financial resources tactics based on industry-based academic research projects in order to provide superior services and strengthen the knowledge-based economy and achieve the goals of "leap in production" in the country, more effective than other strategies in the field of research and technology.
کلیدواژه‌ها [English]
- Higher Education
- diversification of financial resources
- knowledge economy
- Administrative strategies and tactics
2. Anyamele, S.C. (2004). Institutional management in higher education: A study of leadership approaches to quality improvement in university management: Nigerian and Finnish cases. Helsinki: Helsinki University Press.
3. Bahrololoom, M.M., & Gavamipoor, N. (2017). Provide operational models based on modern debt instruments in higher education. Journal of Financial Analysis, 1(2), 77-91 (in Persian).
4. Cabalin, C. (2015). Mediatizing higher education policies: Discourses about quality education in the media. Critical Studies in Education, 56(2), 224-240.
5. Câmpeanu, E., Dumitrescu, D., Costică, I., & Boitan, I. (2017). The impact of higher education funding on socio-economic variables: Evidence from EU countries. Journal of Economic Issues, 51(3), 748-781.
6. Capano, G., & Pritoni, A. (2019). Exploring the determinants of higher education performance in Western Europe: A qualitative comparative analysis. Regulation & Governance, 1-23.
7. Deputy Minister of Fiscal & Human Resources (2019). Diversification the resources of higher education: Edited by M. T. Nazarpour. Tehran: Institute for Social and Cultural Studies, Ministry of Science, Research & Technology.
8. Diris, R., & Ooghe, E. (2018). The economics of financing higher education. Economic Policy, 33(94), 265-314.
9. Entezari, Y., & Mahjub, H. (2013). Selecting appropriate mechanism and method for allocation of public funds in higher education. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 19(2), 49-69 (in Persian).
10. Entezari, Y., Naderi, A., & Mahjub Eshratabadi, H. (2013). Financial strategic decision-making in higher education; studying funding mechanisms at universities and higher education institutions. Quarterly of Human Resource Studies, 2(7), 75-98 (in Persian).
11. Erina, J., & Erins, I. (2015). Assessment of higher education financing models in the CEE countries. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 177, 186-189.
12. Erins, I., & Erina, J. (2015). The higher education financing system: The case of Latvia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 177, 183-185.
13. Estermann, T., & Pruvot, E.B. (2011). Financially sustainable universities II: European universities diversifying income streams. Brussels: European University Association.
14. Evans, A., & Chun, E. (2019). Creating a tipping point: Strategic human resources in higher education. Translated by M. T. Nazarpour et al., Tehran: Shahid Beheshti University Press (in Persian).
15. Fallah, E., & Salami, R. (2016). The comparative study of knowledge-based economies of the Asian countries and the roadmap for improving the situation of Iran. Journal of Economic Development Policy, 4(4), 145-169.
16. Farasatkhah, M., Bazargan, A., & Lux, K. (2007). Higher education quality assurance system and socio-cultural contexts: A cognitive map emphasizing the case of Iran. Journal of Social Sciences Letter, 31, 1-20 (in Persian).
17. Florian, B., & Țoc, S. (2018). What happens to policies when assuming institutions? A short story about Romania’s never-ending educational reform. European Education, 50(4), 320-335.
18. Frølich, N., Schmidt, E.K., & Rosa, M.J. (2010). Funding systems for higher education and their impacts on institutional strategies and academia. International Journal of Educational Management, 24(1), 7-21.
19. Gichui, L. (2015). Alternative methods of financing higher education in Kenya. International Journal of Scientific Research and Innovative Technology, 2(5), 57-67.
20. Iacobucci, D., & Micozzi, A. (2015). How to evaluate the impact of academic spin-offs on local development: an empirical analysis of the Italian case. The Journal of Technology Transfer, 40(3), 434-452.
21. Johansson, M., Jacob, M., & Hellström, T. (2005). The strength of strong ties: University spin-offs and the significance of historical relations. The Journal of Technology Transfer, 30(3), 271-286.
22. Liefner, I. (2003). Funding, resource allocation, and performance in higher education systems. Higher education, 46(4), 469-489.
23. Mahjub, H., Naderi, A., Kharazi, S.K., & Entezari, Y. (2018). Strategic financial decision making in comprehensive public universities. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 24(2), 53-83 (in Persian).
24. Mirkamali, S.M., & Farhadirad, H. (2013). Developing a fusion model for designing the organizational structure of universities. Journal of Educational Administration Research Quartery, 5(1), 75-100 (in Persian).
25. Mohamadzadeh Asl, N. (2009). Identification diversifying financing methods in Islamic Azad University. Journal of Financial Knowledge of Securities Analysis, 2(1), 35-63 (in Persian).
26. Naderi, A. (2001). Economics of education and its status in Iranian educational system. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 7(3-4), 173-216 (in Persian).
27. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2010). Education at a glance 2010: OECD indicators. Paris: OECD.
28. Powell, W. W., & Snellman, K. (2004). The knowledge economy. Annual Review of Sociology, 30, 199-220.
29. Pranevičienė, B., Pūraitė, A., Vasiliauskienė, V., & Simanavičienė, Ž. (2017). Comparative analysis of financing models of higher education. Society Integration Education, In Proceedings of the International Scientific Conference.Vol IV. 330-341.
30. Rabiei, M., Izadi, S., Salehi Omran, E., & Ahanchian, M.R. (2017). Investigating the requirements for financing and diversifying the financial resources in oublic universities. Quarterly Journal of Educational Measurement and Evaluation Studies, 7(19), 141-162 (in Persian).
31. Rasteh Moghaddam, A., & Naderi, A. (2016). Introduction of financial models using to extract lessons for higher education in Iran. Journal of Iranian Higher Education, 7(2), 113-152 (in Persian).
32. Roshan, A.R. (2014). Approaches to financing public universities, In Proceedings of the 6th Conference on Development of Financing System in Iran. Tehran: Sharif University of Technology (in Persian).
33. Salmi, J., & Hauptman, A.M. (2006). Innovations in tertiary education financing: A comparative evaluation of allocation mechanisms. Education Working Paper Series, 4, 38324.
34. Taheri Demneh, M., & Heidari Darani, Z. (2018). Thinking in the role of waqf and charity affair in the field of science and technology. Science and Technology Policy Letters, 8(1), 39-48 (in Persian).
35. Towfighi, J., & Farasatkhah, M. (2014). Review, pathology and design of the optimal model for implementation of Article 44 of the Constitution in the development of higher education in Iran. Vice-Presidency for Science and Technology (in Persian).
36. Yale University Financial Report (2015). Retrieved from www.your.yale.edu/fr15-16.
37. Yamamoto, K. (2010). Performance-oriented budgeting in public universities. Journal of Finance and Management, 7, 43-60.
)