نویسنده

• غلامرضا ذاکر صالحی

استادیار گروه مطالعات تطبیقی و نوآوری در آموزش عالی، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی

چکیده

پیش نیاز تدوین هر برنامۀ میان مدت و بلند مدت از جمله برنامۀ پنجم توسعه در بخش پژوهش نیازمند ترسیم دقیق مؤلفه های کمّی و کیفی وضعیت موجود است. به تعبیر پژوهشگران شورای بین المللی مطالعات سیاست علمی (ICSPS) گام اول، تعیین پایگاه علم و فناوری هر کشور است. از این رو، این مقاله از همین مرحله آغاز و سپس، ایده های پیشنهادی برای اهداف و سیاستهای آینده تدوین شده است. این مطالعه یک پیمایش از نوع اکتشافی در درون نظام آموزش عالی به منظور بهره گیری از دیدگاههای مدیران دانشگاهی است که دارای یک نمونه گیری هدفمند و غیر احتمالی است. در بخشهای دیگری از این مطالعه از بررسیهای آماری برای بررسی وضعیت موجود استفاده شده است. یافته های این مقاله در سه بخش به صورت خلاصه ارائه شده است:
• ترسیم وضعیت کلان آماری پژوهش در ایران در سه گروه مؤلفه ها و شاخصهای درونداد، فرایند و برونداد که به همراه خود یک آسیب شناسی را به ارمغان آورده است؛
• تدوین ماتریس SWOT پژوهش در ایران از نگاه مدیران دانشگاهی کشور؛
• فراهم شدن مجموعه ای از ایده های مدّون برای درج به عنوان اهداف و سیاستهای پیشنهادی بخش پژوهش در برنامه پنجم توسعه.
با توجه به یافته های آماری، کشور ایران از نظر شاخص تراکم تحقیق و توسعه (R&D)در ردیف کشورهای دارای پایگاه مستقر علم و فناوری (گروه سوم) قرار می گیرد، اما از نظر شاخصهای اقتصادی دیگر یک پله عقب تر است. این مسئله گسست بین پژوهش و تولید را در ایران نشان می دهد. هر چند آهنگ رشد کمّی شاخصهای پژوهش [بجز بودجه پژوهش] نسبتاً خوب بوده است، امّا عدم توازنهایی در این زمینه مشاهده می‌شود. مجموعه پیشنهادهای مراکز علمی کشور نشان می دهد که آنان همچنان پیگیری سیاست نفوذگرا را در عرصه علم و فناوری بر سیاست مأموریت گرا ترجیح می دهند.

کلیدواژه‌ها

• پژوهش
• محیط پژوهش
• سیاست پژوهشی
• برنامه پنجم توسعه
• ایران

عنوان مقاله [English]

The Survey of Research Situation in Iran and Suggestion for Research Policies and Goals of Fifth Development Plan

نویسنده [English]

• GolamReza Zakersalehi

Department of Innovation and Comparative Studies, Institute for Research and Planning in Higher Education, Tehran,

چکیده [English]

Introduction: The Prerequisite of Compilation of every mid – and long term plan, such as research part of fifth development plan of Iran, needs considering precisely the quality and quantity elements of current situation (ICSPS). According to the study of international council of science policy, the first step is determining the "science and technology base" for every country. So, this article begins from this stage and next compiles ideas for future policies and goals.
Materials and Methods: The essay is an exploratory survey in higher education system in Iran to compile university managers’ opinion by intentional and non-probability sampling method. Document also uses statistical surveys for studying current situation.
Results: The findings are summarized in 3 sections:
 Description of the macro statistical situation of research in Iran in 3 groups: input, process and output indices.
 Compilation the SWOT matrix for research according to the opinion of Iranian University managers.
 Providing compiled ideas, and for goal setting in fifth development plan of Iran.
Conclusion: According to the statistical findings by considering R&D density index, Iran has an independent science and technology base (group c), but noticing other economic indices, it is in the group B (countries that have essential factors of S and T). This problem shows separation among research and production in Iran. Although the growth of quantitative research indices, (except research budget) is fairly good, but we see some budgeting imbalance. The collection of suggestion in scientific centers in Iran shows that the manager of these centers prefer "influential policy" over "mission policy" in science and technology.

کلیدواژه‌ها [English]

• Research
• Research Environment
• Research Policy
• Fifth Development Plan
• Iran