نویسنده

• ابوالقاسم نادری

عضو هیئت علمی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

چکیده

سابقه توجه به آموزش در ادبیات اقتصادی به دوران قبل از آدام اسمیت
برمی گردد، هر چند که اقتصاد آموزش به عنوان شاخه ای مستقل از اوایل دهه 1960 وارد جریان اصلی علم اقتصاد شد. از آن زمان تاکنون دامنه موضوعات تحت بررسی اقتصاد آموزش تنوع و گستردگی بسیاری یافته است. یکی از اهداف اصلی این مقاله کاوش و مطالعه تفصیلی جایگاه آموزش در ادبیات اقتصادی و روند شکل گیری اقتصاد آموزش به همراه تحول و تنوع در دامنه موضوعات تحت پوشش این شاخه از علوم بشری است. در کنار این هدف، جایگاه این علم در نظام آموزش عالی ایران نیز مورد کاوش قرار گرفته است. در این راستا، این نتایج حاصل شده اند، که (1) در بدو شکل گیری «اقتصاد آموزش» موضوعات غالب در این رشته بر مطالعه اثر آموزش بر اقتصاد متمرکز بود اما اخیراً محورهای مطالعاتی این شاخه از علم به کاربرد علم اقتصاد و تحلیلهای اقتصادی در تولید خدمات آموزشی و تحقیقاتی نیز گسترس یافته و این محورها برجستگی ویژه ای پیدا کرده است، و (2) به رغم سابقه طولانی و گستردگی دامنه موضوعات علم اقتصاد آموزش،‌ اقتصاد و نظامهای آموزشی کشور با مشکلات عدیده ای مواجه اند که پرداختن به این مشکلات از زمینه های پژوهشی متخصصان اقتصاد ‌آموزش است. یکی از دلایل اصلی این وضعیت آن است که در نظام آموزش عالی ایران نه تعلیم وتربیت «اقتصاددانان آموزش» جایگاهی دارد و نه به تحقیقات لازم در این خصوص بهای لازم داده می شود. برای حل بخشی از مشکلات مذکور، تأسیس و راه اندازی گرایش اقتصاد آموزش به مثابه یک راه حل اساسی پیشنهاد شده است.

عنوان مقاله [English]

Economics of Education and its Status in Iranian Educational System

نویسنده [English]

• Abolghasem Naderi

faculty member of Management & Planning Organization

چکیده [English]

While economics of education as an indendent branch of study has been recognized science the beginnings of 1960s, the history of .economics of education in economic literature goes back to Adam Smith. Since then the scope and the fields of investigation in economics of education has expanded enormously. One of the basic aims of this article is to investigate the qurrent status of education in economic literature and the process of formation of economics of education and its changes with regard to its scope and fields of application. Along with this goal the status of economics of education within the Iranian higher education system is also investigated. The results show that (1) in the beginning, the dominate theme in economics of education emphasized on the effect of education on economics, but in recent years such emphasis has shifted to application of economics and economic analysis of production of educational and research services, and such analysis have been the central point of attention within the literature; and (2) despite of its long history and 􀀓xtensive scope of economics of education, the economy and educational system of the country is faced with no problems which calls for economists of education to address such problems. One of the main reasons of this status is the fact that neither economists of education have· place within the Iranian higher education sysJem, nor proper attention is given to research within this field.