1- مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ، keyvan.alasti@gmail.com 2- دانش آموخته دکتری، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 3- کارشناس ارشد رشته فلسفه علم، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
چکیده: (822 مشاهده)
سوء رفتارهای علمی در کلیترین مفهوم، تخطی از هنجارهای روشی و اخلاقی به صورت عمدی و به قصد فریب دیگران است. برخی تحریف، جعل و سرقت ادبی از آثار علمی را از مصادیق اصلی سوء رفتار قلمداد کردهاند. در سال های اخیر، به واسطۀ گزارش های ارائه شده در ایران، توجه به این مسئله و ریشهیابی آن ضرورت یافته است. فرض بر این است که حداقل یکی از عوامل مؤثر در میان دانشگاهیان را باید در دوران تحصیلات، از جمله تحصیلات آموزش عالی، ریشه یابی کرد. از این رو، در این پژوهش به این پرسش پاسخ داده شد که آموزش های دوران تحصیل، مقدماتی یا عالی، در شناخت هنجارهای اخلاقی، مهارت یابی در استدلال و ایجاد انگیزه برای انجام دادن عمل اخلاقی پژوهشگران چه نقشی خواهند داشت؟ برای پاسخگویی به این پرسش از روش نظریهپردازی دادهبنیاد استفاده شد. در این پژوهش با 15 نفر از استادان، دانشجویان و دانشگاهیان و همچنین متخصصان اخلاق و تربیت مصاحبه عمیق صورت گرفت و همزمان تحلیل دادههای به دست آمده با کدگذاری اولیه، فرعی، محوری و گزینشی انجام و مدل نهایی استخراج شد. راهکار نهایی به تقویت آموزش ضمنی از طریق ارتباط سینه به سینه استاد و شاگرد و در جهت انتقال روالهای علمی اخلاقی، بازاندیشی مداوم در ملاکهای سنجش علمی و تطبیق دایمی ملاکهای سنجش با موضوع اصلی و ارزشمند سنجش و درنهایت، تقویت محیطهای کوچک اخلاقی در شرایطی منجر شد که هنجارهای یک اجتماع علمی همراه با شفافیت و انتقادپذیری، به رسمیت شناختن آزادی و تفاوتهای افراد در آن وجود داشته باشد.
Alasti K, Hatef M, Afshar M. The study of the role of education in controlling scientific misconduct in Iran: using Grounded Theory. IRPHE. 2021; 27 (3) :23-52 URL: http://journal.irphe.ac.ir/article-1-4532-fa.html
الستی کیوان، هاتف محمد مهدی، افشار مسعود. مطالعه نقش آموزش دوران تحصیل بر کنترل سوء رفتارهای علمی در ایران با استفاده از نظریهپردازی داده بنیاد. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی. 1400; 27 (3) :52-23