فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی
رویکرد تحلیل فضایی در روند توسعه آموزش عالی
نویسنده
گروه برنامه ریزی آموزش عالی، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی
چکیده
هدف از این پژوهش تحلیل فضایی روند توسعه برخی از شاخصهای (درونداد و برونداد) نظام آموزشعالی طی سالهای 89-1384 (برنامه چهارم توسعه) بود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بود که با استفاده از ضریب آنتروپی و چارکها، روند تحولات شاخصهای آموزشعالی در 31 استان کشور واکاوی و با
بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل فضایی تحلیل و به تصویر کشیده شد. نتایج تحقیق نشان داد که در بازۀ زمانی 89-1384 آموزشعالی کشور با رشد کمّی بسیار خوبی مواجه بوده است، اما تحلیل پراکنش فضایی شاخصها در استانهای کشور روشن کرد که بهدلیل اهداف کمّی تعیین شده غیر واقعبینانه و نادیده گرفتن اصول برنامهریزی منطقهای در بیش از 60 درصد از استانهای کشور، شاخصهای مورد بررسی از توزیع متوازن برخوردار نبوده و بسیاری از شاخصهای تعیین شده در برنامه فقط در استانهای برخوردارکشور تحقق یافته یا به اهداف کمّی برنامه تعیین شده نزدیک شدهاند. بدین ترتیب، علیرغم تأکید سیاستگذاران مبنی بر عدم برنامهریزیهای تمرکزگرا و بخشی، توزیع نامناسب امکانات آموزشعالی در بین مناطق جغرافیایی کشور سبب شده است تا دستیابی به سیاستهای عدالت محور آموزشی با چالشهای جدی مواجه باشد. از این رو، پیشنهاد میشود برنامهریزان آموزشعالی بیش از پیش به
برنامهریزیهای آمایشی و تحلیلهای فضایی بهمنظور شناسایی نابرابریها و میزان عدم تعادلها در بین مناطق کشور توجه کنند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Spatial analysis approach in the trend of higher education development
نویسنده [English]
- Sima Bouzari
Department of Planning in Higher Education, Institute for Research & Planning in Higher Education
چکیده [English]
The purpose of this paper was spatial analysis of higher education development trend in some indictors during 2005-10 (Forth development Plan). Research methodology in this study was descriptive -analytic. By using entropy index and quarters, higher education indicator development trend in 31 provinces was surveyed and scenographyed by utilization of Geographic Information System (GIS). The findings showed that Iranian higher education has grown quantitatively very well during these years But, the analysis of indicators' spatial distribution in Iran's provinces indicated that because of unrealistic determined quantitative goals and ignoring principles of regional planning over 60 % of provinces don't possess balanced distribution and many of the determined indicators in the Plan were only accomplished in privileged provinces or have been close to determined goals. Thus, even though the policy makers emphasize on non-centralized and sectorial planning, the inappropriate distribution of higher education facilities in country's geographical regions, has caused the accomplishment of equity oriented educational policies with serious challenges. Hereupon, it is recommended that higher education planners increasingly pay attention to the spatial analysis and land planning in order to identify inequalities and imbalances.
کلیدواژه‌ها [English]
- Spatial analysis
- Sustainable development
- Indicators in higher education
- Land use planning
- the entropy factor
- Geographic Information Systems (GIS)
)