نویسنده

• معصومه قارون

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی،

چکیده

علم و فناوری و به‌ویژه سرمایه‌ انسانی در توسعۀ پایدار کشورها نقش مهمی دارند و تحقق این امر مستلزم تولید ستانده‌های علمی و فناوری برای دستیابی به اهداف علمی هر کشور و ثبات در تأمین منابع مالی مورد نیاز آن است. روند اعتبارات تخصیص یافته به بخش علم و فناوری کشور نشان می-دهد که سهم اعتبارات بخش مذکور از تولید ناخالص داخلی و بودجۀ عمومی دولت با نوسانات زیاد همراه است. نظریه‌های جدید عقلانیت سرمایه‌گذاری دولت ابعاد جدید و وسیعی یافته است. در نظریۀ کفایت، اطمینان یافتن از تولید ستانده‌های علمی و سرمایۀ انسانی مورد نیاز برای نیل به توسعۀ پایدار و همه جانبه، اصل توجیهی و تعیین کننده برای برآورد منابع مورد نیاز نظام علم و فناوری کشور است. با در نظر داشتن این رویکرد، هدف این پژوهش برآورد میزان سرمایه‌گذاری مورد نیاز در فعالیتهای علوم، تحقیقات و فناوری به‌منظور کمک به تدوین الگوی کلان تخصیص منابع به بخش علوم، تحقیقات و فناوری و از نوع کاربردی توسعه‌ای بود. روش پژوهش تحلیل آماری با استفاده از ساختار ورودی – خروجی برای طراحی الگوی مفهومی بود که در آن منابع مالی تخصیص یافته طی یک فرایند چند وجهی غیر قابل تصریح به ستانده‌های آموزشی پژوهشی تبدیل می‌شوند. منابع دولتی مورد نیاز برای نیل به سطح مشخصی از ستانده‌ها با استفاده از روش شبکۀ عصبی برآورد شده‌اند. جامعۀ آماری کل دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی وابسته (به استثنای دانشگاه آزاد و غیر انتفاعی) بود. نتایج اجرای الگو با استفاده از
داده‌های آماری موجود حاکی از آن است که شبکه، تبادل بین فعالیتهای آموزشی و تحقیقاتی با محدودیت منابع در نظام موجود و همچنین، وجود داشتن برخی از صرفه‌های مقیاس در سطح خرد را
به‌خوبی نشان می‌دهد. لذا، الگوی معرفی شده اگر چه شاید به‌طور تمام وکمال پاسخگوی نیاز مذکور نباشد، ولی تجربۀ به‌دست آمده می‌تواند راهگشای آینده باشد.

کلیدواژه‌ها

• تأمین منابع مالی
• آموزش‌عالی
• علم و فناوری
• شبکۀ عصبی
• نهاده – ستانده

عنوان مقاله [English]

Developing a model for estimation of public investment in science, research and technology in Iran

نویسنده [English]

• Maasumeh Gharun

Faculty Member of Institute for Research and Planning in Higher Education

چکیده [English]

Science and technology, particularly human capital, have vital role in sustainable development of nations. Realization of this fact is a necessity for science and technology production to achieve science goals in any nation’s needed sustainable financial resources. Trends of credits allocated to Iran’s science and technology shows that the credit’s share of S & T from GDP is coupled with high instability. New rationality theories of government investments have developed new and widespread dimensions. In Adequate Theory, ensuring the needed output in science and human capitals to achieve sustainable and comprehensive development is a principal justification in resources needed for Iranian system of science and technology. Considering this approach, the purpose of this study was to estimate the needed level of investment in science, research and technology to assist the development of macro resource allocation in this section. The statistical data analysis was completed by input-output structure for designing a conceptual model. In this model, allocated financial resources turn into teaching and research outputs by a multifaceted process. Government resources needed to achieve certain level of output are estimated using neural network approach. The statistical research population was all universities and research centers, excluding Azad and non- profit universities. The results showed that the model considers the trade between education and research activities, and having some economies of scale in micro levels.

کلیدواژه‌ها [English]

• Financing, Higher Education, Government, R&
• D, Neural Network