نویسنده

• نعمت ا... موسی پور

عضو هیأت علمی بخش علوم تربیتی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

به هنگام ارزشیابی آموزشی تصمیمهای متعددی باید اتخاذ گردد. دانش و معرفتهایی که به ارزشیاب در تصمیم گیریهای خود کمک می کنند «مبانی» نامیده می شوند. سؤال این است که مبانی ارزشیابی آموزشی چه هستند؟ در این مقاله، تلاش می شود تا برپایه توصیفی از فعالیتهای عمده ارزشیابی آموزشی،‌ مبانی اصلی آن با عناوین «اخلاقی»، «معرفت شناختی» و «سیاسی» معرفی شوند. در بحث از مبانی اخلاقی، به مسأله «ارزش» در فرایند ارزشیابی اشاره می شود و از عینی گرایی و ذهنی گرایی اخلاقی سخن به میان می آید و به دو مکتب عمده ذهنی گرایی اخلاقی، یعنی سودمندگرایی و شهودگرایی، پرداخته می شود. در بحث از مبانی معرفت شناختی، انگاره های تجربی گرایی، طبیعت گرایی و تعددگرایی معرفی می شوند و، با طرح متغیرهای اساسی هر یک از آنها، مقایسه ای بین آنها انجام می شود. در بحث از مبانی سیاسی، دوجهت گیری اساسی «تأکید بر نقش دولت» و «تأکید بر نقش عامه» و بنیادها و پیامدهای هر یک از آنها موردنظر قرار می گیرد. در ضمن توضیح هر یک از مبانی، به ذکر جایگاه هر یک از الگوهای ارزشیابی اقدام می شود و در پایان نیز ارتباط الگوهای ارزشیابی با جنبه های مختلف هر یک از مبانی اخلاقی، سیاسی و معرفت شناسی نشان داده می شود.

کلیدواژه‌ها

• الگوهای ارزشیابی
• ارزشیابی آموزشی

عنوان مقاله [English]

Theoretical Foundations in Models of Educational Evaluation

نویسنده [English]

• Nematollah Mousapour

Faculty member of Shahid Bahonar University of Kerman

چکیده [English]

Making decisions are essential in educational evaluation. A kind of knowledge which guides the evaluator is called "Foundations". What are foundations of educational evaluation? The present study is an effoti to introduce basic foundations such as, ethical, epistemological and political ones considering on description of main activities in educational evaluation. Ethical foundations are pointing to the "value" in evaluation process with regarding to subjectivism and objectivism; also two main schools of ethical subjectivism such as, utilitarianism and intuitionism, naturalism, and pluralism which are followed by the comparison of them. Two main directions, "the emphasis on the role of government and the public" and their basis have been considered. By the way, setting or situations of these models and their relationship with different aspects of ethical, political and epistemological foundations have been portraied.